Bugungi kunda sog‘liqni saqlash tizimi doimiy monitoring va aniq tashxisga muhtoj. Ayniqsa yurak urishi, nafas olish va qand miqdori kabi hayotiy ko‘rsatkichlarni real vaqtli tahlil qilish orqali kasalliklar erta bosqichda aniqlanishi mumkin. Ushbu maqola kognitiv texnologiyalar, sun’iy intellekt va real vaqtli monitoring usullarini birlashtirib, tibbiy ma’lumotlarga asoslangan ogohlantirish tizimini yaratishga bag‘ishlangan. Taklif etilayotgan model LSTM (Long Short-Term Memory) neyron tarmog‘i asosida yurak, nafas va glyukoza darajasini tahlil qiladi va anomaliyani avtomatik tarzda aniqlaydi. Bunda signal filtrlash, ketma-ketlikni bashorat qilish va individual sog‘liq profili orqali shaxsiy qaror qabul qiluvchi tizimlar ishlab chiqiladi. Tajribada real hayotga yaqinlashtirilgan sun’iy datasetlar asosida tahlillar o‘tkazilib, aniqlik, faollik va ogohlantirish tizimining ishonchliligi baholandi. Natijalar ushbu texnologiya yordamida sog‘liqni kuzatishda yuksak samaradorlikka erishish mumkinligini ko‘rsatdi. Modelga mobil ilova yoki web interfeys integratsiyasi orqali foydalanuvchi sog‘lig‘ini 24/7 nazorat ostida ushlab turish imkoniyati yaratish rejalashtirilgan. Maqolada kardiologik signallarga raqamli ishlov berishning kognitiv modeli va dasturiy majmuasini ishlab chiqish bo‘yicha kognitiv yondashuvlarni ishlab chiqish va u asosida model, algoritm, diagramma, dasturiy komponentlar va amaliy tahlillar taqdim etilgan. Yurakning EEG signallari asosida aritmiya kasalligini aniqlash uchun kognitiv parametrlar (yosh, jins, kasb, jismoniy faollik va anamnez) bilan birga yurakning muhim 8 ta xususiyati o‘rganildi. EKG signallarining asosiy intervallari (RR, PR, QRS, QT) va yurak ritmidagi o‘zgarishlar HRV, ST segment, T va P to‘lqinlar orqali o‘rganildi. Ma’lumotlar Random Forest klassifikatori yordamida tahlil qilindi.
Ushbu maqolada bolalar orasida keng tarqalgan, benign (yengil) kechuvchi epilepsiya turi – Rolandik epilepsiyaning (BECTS) klinik belgilari, elektroensefalografik xususiyatlari va davolash yondashuvlari yoritilgan. Maqolada mazkur sindromning asosan 3–13 yoshli sog‘lom rivojlanayotgan bolalarda uchrashi, odatda tungi tutqanoqlar bilan namoyon bo‘lishi, shuningdek EEGda centrotemporal zonalarda “spike-and-wave” to‘lqinlar aniqlanishi kabi mezonlar muhokama qilingan. Rolandik epilepsiya ko‘pincha o‘z-o‘zidan remissiyaga uchrashi bilan ijobiy prognozga ega bo‘lsa-da, ayrim bemorlarda e’tibor yetishmovchiligi, nutq muammolari va psixologik noqulayliklar kuzatilishi mumkin. Shuningdek, maqolada zamonaviy davolash yondashuvlari, individual terapiya rejalari va psixopedagogik qo‘llab-quvvatlash zarurati haqida so‘z boradi. Ushbu tadqiqot rolandik epilepsiyaning erta aniqlanishi va kompleks yondashuv asosida samarali boshqarilishini ta’minlashga qaratilgan.
Ushbu maqolada inklyuziv ta’limning mazmun ahamiyati va imkoniyati cheklangan bolalarning sog‘lom tengdoshlari bilan birgalikgda o‘qishninig ijobiy ta’sir yoritilgan. Inklyuziv ta’lim orqali bolalarda bag‘rikegnlik, hamkorlik va ichtimoiy faollik kabi fazilatlar shakillanadi. Shunindek, maqolada xalqaro xuquqiy asoslan pedagogik yondashuvlar va ota-onalar bilan hamkorlik masalalari tahlil etilgan. Muallif inklyuziv ta’limning adolat jamiyat barpo etish yo‘lidagi mihum omil sifatida ko‘rsatadi.
Ushbu maqolada 2023-yilda qabul qilingan O’zbekiston Respublikasining yangi konstitutsiyasi mazmuni, uning milliy va xalqaro huquqiy tamoyillar bilan uyg’unlashuvi hamda ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy tizimga ta’siri, davlatning fuqarolarga nisbatan ma’suliyatini oshirish va inson huquqlarini kafolatlash borasidagi yangi normalar havola etilgan. Yangi Konstitutsiyada inson huquq va erkinliklari, davlat boshqaruvi tizimi, sud hokimiyati mustaqilligiga qaratilgan o’zgarishlar o’rganilgan.
this article details the life and work of Nasiriddin Tusi, a great scientist who lived in the Middle Ages, who made a great contribution to the development of Sciences. At the same time, the socio-political and moral views of Tusi's works are explained in detail, focusing also on general philosophical issues, studying various aspects of human nature, qualities, qualities that improve a person.