Ushbu maqolada ikki muhim monoteistik din – Yaxudiylik va Islom – ning diniy, tarixiy va falsafiy asoslari tahlil qilinadi. Maqola dinshunoslik nuqtai nazaridan ularning kelib chiqishi, asosiy aqidalari, muqaddas matnlari va tarixiy rivojlanishi hamda o‘zaro o‘xshashlik va farqlari haqida ma’lumot beradi. Shuningdek, ushbu dinlarning insoniyat tamadduniga ko‘rsatgan ta’siri va zamonaviy dunyodagi o‘rni ham yoritiladi.

Mazkur maqolada din va ma’naviy kamolot o‘rtasidagi uzviy bog‘liqlik yoritib berilgan. Islom dini inson qalbini poklash, axloqiy barkamollikka erishish hamda jamiyatda ezgulikni qaror toptirishda muhim omil sifatida talqin etiladi. Maqolada Qur’oni karim oyatlari va hadisi shariflar asosida ma’naviy yetuklik mezonlari tahlil qilinib, buyuk allomalar va ajdodlarimizning ibratli hayoti orqali ushbu tushunchaning tarixiy ildizlari ochib berilgan. Shuningdek, mustaqillik yillarida O‘zbekistonda din va ma’naviyat sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar, yosh avlodni ma’naviy tarbiyalash borasidagi sa’y-harakatlar ham yoritilgan. Maqola jamiyatda sog‘lom ma’naviy muhitni shakllantirishda dinning o‘rni va ahamiyatini chuqur anglashga xizmat qiladi.

Ushbu maqolada dinshunoslik fanining mohiyati va ma’naviy qadriyatlarning shakllanishidagi roli tahlil qilinadi. Maqola din va ma’naviyat o‘rtasidagi uzviy bog‘liqlikni, shuningdek, dinshunoslikning jamiyat axloqiy rivojidagi ahamiyatini yoritishga qaratilgan. Asosiy e’tibor tarixiy tajribalar, zamonaviy o‘zgarishlar va O‘zbekiston misolida diniy-ma’naviy qadriyatlarning saqlanishi va rivojlanishi masalalariga qaratilgan.

Ushbu maqolada diniy ekstremizm tushunchasi, uning kelib chiqish sabablari, jamiyatga ta’siri hamda unga qarshi kurashishning samarali usullari tahlil etilgan. Muallif diniy ekstremizmga qarshi kurashda ma’naviy-ma’rifiy ishlarning, huquqiy chora-tadbirlarning, ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning va axborot xavfsizligining o‘rni haqida fikr yuritadi. O‘zbekiston tajribasi misolida diniy bag‘rikenglik va sog‘lom diniy muhitni shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar tahlil qilinadi. Maqola diniy mafkuraviy tahdidlarni bartaraf etish yo‘llarini izlovchi ilmiy-ommabop manba sifatida xizmat qiladi.

Ushbu maqolada diniy kitoblarning insoniyat madaniyatiga ta’siri, ularning tarixiy rivojlanishdagi o‘rni va jamiyatdagi axloqiy, falsafiy hamda ijtimoiy qadimiyatlarni shakllantirishdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Asosiy e’tibor diniy matnlarning madaniy meros, san’at, adabiyot va ta’limdagi izlari o‘rganishga qaratilgan.