GORMONAL BOSHQARUV: ENDOKRIN BEZLAR VA ULARNING FUNKSIYASI

Gormonal boshqaruv organizmdagi turli tizimlarning o‘zaro muvozanatli ishlashini ta’minlaydigan markaziy nazorat mexanizmlaridan biridir. Endokrin bezlar ichki sekretsiya bezlari bo‘lib, ular o‘zlarida ishlab chiqarilgan gormonlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri qon oqimiga ajratadi. Bu gormonlar hujayralar faoliyatini regulyatsiya qiladi, metabolizm, o‘sish, rivojlanish, reproduktiv funksiyalar, stressga javob va boshqa ko‘plab fiziologik jarayonlarda muhim rol o‘ynaydi. Ushbu maqolada asosiy endokrin bezlar (gipofiz, qalqonsimon bez, buyrak usti bezlari, oshqozon osti bezi va jinsiy bezlar) va ular ajratadigan gormonlarning funksional ahamiyati, ularning o‘zaro bog‘liqligi va klinik holatlardagi roliga e’tibor qaratiladi.


30.07.2025 Volume Issue View more Download
IKKINCHI JAHON URUSHIDAN KEYINGI GEOSIYOSIY O‘ZGARISHLAR

Mazkur maqolada Ikkinchi jahon urushidan keyingi davrda yuz bergan asosiy geosiyosiy o‘zgarishlar tarixiy-siyosiy tahlil asosida ko‘rib chiqilgan. Urush natijasida kuchlar muvozanatining AQSh va SSSR foydasiga o‘zgarishi, ikki qutbli dunyo tartibining shakllanishi, xalqaro tashkilotlarning vujudga kelishi va mustamlakachilik tizimining yemirilishi global siyosiy landshaftda tub burilish yasadi. Shuningdek, yadro qurolining paydo bo‘lishi, harbiy-siyosiy bloklarning tashkil topishi va ideologik qarama-qarshiliklarning kuchayishi jahon siyosatining yangi bosqichini boshlab berdi. Maqolada ushbu o‘zgarishlarning zamonaviy xalqaro munosabatlar tizimiga ta’siri ilmiy nuqtai nazardan tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari urushdan keyingi davrni anglash va hozirgi geosiyosiy jarayonlarni tushunishda muhim nazariy asos bo‘lib xizmat qiladi.


28.07.2025 Volume Issue View more Download
BUYUK DAVLATLAR SIYOSATI VA TARIXIY IMPERIALIZM IZLARI

Ushbu maqolada tarixiy imperializm siyosatining shakllanishi, buyuk davlatlar tomonidan amalga oshirilgan mustamlakachilik harakatlari va ularning zamonaviy siyosatdagi izlari tahlil qilinadi. Yevropa imperiyalari, Rossiya imperiyasi va AQSh kabi davlatlarning tarixiy harakatlari orqali global kuch muvozanati qanday o‘zgargani, ularning sobiq mustamlakalarga bo‘lgan ta’siri hamda neoimperialistik yondashuvlar ilmiy nuqtai nazardan yoritilgan. Maqolada tarixiy tahlil, siyosiy kontekst va hozirgi zamonaviy geosiyosiy oqibatlar o‘zaro bog‘liq holda tahlil qilinadi.


28.07.2025 Volume Issue View more Download
ВНУТРЕННИЙ АУДИТ КАК СТРАТЕГИЧЕСКИЙ ИНСТРУМЕНТ ОЦЕНКИ ЭФФЕКТИВНОСТИ СИСТЕМЫ ВНУТРЕННЕГО КОНТРОЛЯ И УПРАВЛЕНИЯ РИСКАМИ В БАНКАХ

В данной статье рассматриваются роль и стратегическое значение внутреннего аудита в оценке эффективности систем внутреннего контроля и управления рисками в коммерческих банках. Внутренний аудит является важным инструментом обеспечения прозрачности, безопасности и стабильности банковской деятельности, который служит для оценки функционирования системы внутреннего контроля, выявления существующих рисков и повышения эффективности управления ими. Автор анализирует роль, задачи и условия эффективной деятельности внутреннего аудита на основе требований Базеля III и международного опыта. Также рассматриваются существующие проблемы внутреннего аудита в банковской системе Узбекистана и разрабатываются практические рекомендации по его совершенствованию.


28.07.2025 Volume Issue View more Download
OROLBO'YIDA EKOLOGIK INNOVATSIYALAR VA TEXNOLOGIYALAR HUDUDINI YARATISHNING USTUVOR YO‘NALISHLARI

Ushbu ilmiy maqolada Orolbo‘yi mintaqasining ekologik muammolarini bartaraf etish va barqaror rivojlanishini ta’minlash maqsadida ekologik innovatsiyalar va ilg‘or texnologiyalarni joriy etish zarurati yoritilgan. Xususan, Orol dengizining qurishi oqibatida yuzaga kelgan ekologik inqiroz, uning ijtimoiy-iqtisodiy va tabiiy muhitga salbiy ta’sirlari chuqur tahlil qilinadi. Shuningdek, maqolada Orolbo‘yini ekologik innovatsiyalar va texnologiyalar hududiga aylantirish bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlar – qayta tiklanuvchi energiya, suv tejovchi texnologiyalar, bioinnovatsiyalar, ekologik tadbirkorlik va monitoring tizimlarini rivojlantirish masalalari ilmiy asosda ko‘rib chiqiladi. Maqola yakunida mintaqada ekologik barqarorlikni ta’minlash bo‘yicha taklif va tavsiyalar berilgan.


28.07.2025 Volume Issue View more Download
Telegram ZENODO OpenAire Copernicus Cyberleninka Google Scholar Impact Factor