Ushbu maqolada Abdurazzoq Samarqandiyning “Matlai sa’dayn va majmua ul bahrayn” asarini tarixiy manba sifatidagi ahamiyati hamda asar muallifining shaxsi va ilmiy faoliyati, asarning yaratilishi tarixi va voqealar bayoni yoritib berilgan. Shuningdek, mazkur maqolada “Matlai sa’dayn va majmua ul bahrayn” asarida keltirib o‘tilgan ayrim tarixiy shaxslar haqidagi ma’lumotlarni o‘sha davrning boshqa tarixiy manbalariga tayangan holda talqin qilib berilgan.
Ushbu maqolada morfologik vositalarning tarixiy va arxaik shakllarining she’riy matnlarda qo‘llanilish sabablari o‘rganilgan. Bu shakllarning emotsional-ekspressivlikni ta’minlash, poetik individuallikni hosil qilish, tantanavorlik, matnga o‘zgacha tus berish va tilimizning turli imkoniyatlarini yuzaga chiqarish uchun hozirgi zamon she’riyatida ishlatilishi misollar bilan tahlil etilgan.
Mazkur maqolada kirish va kiritmalarning badiiy uslubda poetik individuallikni hosil qilish, subyektiv modallikni ifodalash, emotsional-ekspressivlikni oshirish maqsadida qo‘llanilishi nasriy, she’riy va dramatik asarlardan olingan misollar asosida yoritib berilgan. Badiiy uslubga xoslangan kirish so‘z va kirish bo‘laklar, ularning badiiy matndagi o‘rni, kiritmalarning o‘ziga xos qo‘llanilishi izohlangan.
Mazkur maqolada XVI-XIX asrlarda Buxoro va Afg‘oniston o‘rtasidagi diplomatik munosabatlarning shakllanishi, rivojlanishi va o‘ziga xos jihatlari tahlil etilgan. Elchilik missiyalari, savdo aloqalari, chegara mojarolari, diniy va madaniy yaqinlik asosidagi aloqalar tarixiy manbalar asosida yoritilgan. Shuningdek, “Buyuk o‘yin” davrida yirik imperiyalar bosimi ostida bu munosabatlarning murakkablashgani ham ko‘rsatilgan. Mahalliy amaldorlar va diniy ulamolar vositasidagi noformal diplomatiyaning roli alohida e’tirof etilgan.