Biz bul maqalada «Edige» dástanındaģı qollanılģan turaqlı sóz dizbekleriniń semantikalıq jaqtan bóliniwiniń qollanılıwına toqtaymız.

Maqom san’ati o‘zining ko‘p asrlik tarixiga ega. Bu tarixni o‘zaro farqli ikki yirik davrga ajratish mumkin. Birinchi davr mazmunini maqomlarning makon-zamon nuqtai nazaridan juda qadimiy kelib chiqish ildizlari, dastlabki kuy-ohang qatlamlarini o‘rganish masalalari tashkil etadi. Tabiiyki, bu davrda hozirda ma’lum tom ma’nodagi maqomlar bo‘lmagan, albatta. Chunki maqom tizimlarining shakllanish jarayonlari ijtimoiy-madaniy taraqqiyotning ma’lum bosqichi bilan shartlangan.

Mazkur maqola o’zbek musiqasida alohida o’ringa ega bo’lgan ud cholg’usining tarixiy rivojlanish bosqichlariga bag’ishlangan. Markaziy Osiyoda hududlaridan topilgan osori-atiqalardan, o’tmish musiqiy risolalarda musiqaning nazariy masalalari aynan udning dastasi orqali tushuntirilganligidan cholg’uning naqadar uzoq tarixga ega hamda ahamiyatli ekanligini anglash mumkin. Shuningdek, uning bugungi ko’rinishi, ijrochilik amaliyotida qo’llanilishi masalalariga ham e’tibor qaratilgan.

Buxoro Shashmaqomining taniqli va mashhur ijrochilari qatorida Ota Jalol Nosir, Otag‘iyos Abdug‘ani, Domla Halim Ibodov, Hoji Abdulaziz Rasulov, Levi Boboxonov va boshqalarning nomlarini alohida aytib o‘tish kerak.

Ushbu maqolada Shashmaqom cholg‘u (Mushkilot) bo‘limi. Ijrochilik an’analari. Tasnif va Tarje kuylari haqida so’z yuritilgan.