this article details the life and work of Nasiriddin Tusi, a great scientist who lived in the Middle Ages, who made a great contribution to the development of Sciences. At the same time, the socio-political and moral views of Tusi's works are explained in detail, focusing also on general philosophical issues, studying various aspects of human nature, qualities, qualities that improve a person.
Maqolada boshlang‘ich ta’lim bosqichidagi o‘quvchilarda nozik motorika (fine motorika) faoliyatining rivojlanishi tasviriy san’at mashg‘ulotlari orqali tahlil qilinadi. Nozik motorika tushunchasining ilmiy asoslari, uning psixofiziologik mohiyati va ta’limiy jarayonda qo‘llanilish zarurati asoslab beriladi. Mazkur maqolada o‘quvchilar qo‘llaridagi mushak faoliyatini, barmoqlar koordinatsiyasi va harakat aniqligini rivojlantirishga xizmat qiluvchi amaliy topshiriqlar va ularning pedagogik samaradorligi yoritiladi.
Ushbu maqolada 2023-yilda qabul qilingan O’zbekiston Respublikasining yangi konstitutsiyasi mazmuni, uning milliy va xalqaro huquqiy tamoyillar bilan uyg’unlashuvi hamda ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy tizimga ta’siri, davlatning fuqarolarga nisbatan ma’suliyatini oshirish va inson huquqlarini kafolatlash borasidagi yangi normalar havola etilgan. Yangi Konstitutsiyada inson huquq va erkinliklari, davlat boshqaruvi tizimi, sud hokimiyati mustaqilligiga qaratilgan o’zgarishlar o’rganilgan.
Bugungi kunda zamonaviy innovatsion yondashuvlar va texnologiyalarni joriy etish barcha sohalarning rivojlanishi uchun muhim omillardan biri hisoblanadi. Innovatsiyalar ta’lim, iqtisodiyot, sog‘liqni saqlash, sanoat va xizmat ko‘rsatish tarmoqlarida samaradorlikni oshirishga, resurslarni optimallashtirishga va raqobatbardoshlikni ta’minlashga yordam beradi. Ushbu maqolada innovatsion texnologiyalarning ahamiyati, ularni joriy etish usullari hamda zamonaviy yondashuvlarning rivojlanishga ta’siri tahlil qilinadi. Shuningdek, xalqaro tajribalar, ilg‘or texnologik echimlar va ularni O‘zbekistonda tatbiq etish bo‘yicha takliflar keltiriladi. Innovatsion jarayonlarni samarali boshqarish, sun’iy intellekt, raqamli transformatsiya va avtomatlashtirishning iqtisodiy hamda ijtimoiy sohalarga ta’siri keng yoritilgan.
Bugungi kunda sog‘liqni saqlash tizimi doimiy monitoring va aniq tashxisga muhtoj. Ayniqsa yurak urishi, nafas olish va qand miqdori kabi hayotiy ko‘rsatkichlarni real vaqtli tahlil qilish orqali kasalliklar erta bosqichda aniqlanishi mumkin. Ushbu maqola kognitiv texnologiyalar, sun’iy intellekt va real vaqtli monitoring usullarini birlashtirib, tibbiy ma’lumotlarga asoslangan ogohlantirish tizimini yaratishga bag‘ishlangan. Taklif etilayotgan model LSTM (Long Short-Term Memory) neyron tarmog‘i asosida yurak, nafas va glyukoza darajasini tahlil qiladi va anomaliyani avtomatik tarzda aniqlaydi. Bunda signal filtrlash, ketma-ketlikni bashorat qilish va individual sog‘liq profili orqali shaxsiy qaror qabul qiluvchi tizimlar ishlab chiqiladi. Tajribada real hayotga yaqinlashtirilgan sun’iy datasetlar asosida tahlillar o‘tkazilib, aniqlik, faollik va ogohlantirish tizimining ishonchliligi baholandi. Natijalar ushbu texnologiya yordamida sog‘liqni kuzatishda yuksak samaradorlikka erishish mumkinligini ko‘rsatdi. Modelga mobil ilova yoki web interfeys integratsiyasi orqali foydalanuvchi sog‘lig‘ini 24/7 nazorat ostida ushlab turish imkoniyati yaratish rejalashtirilgan. Maqolada kardiologik signallarga raqamli ishlov berishning kognitiv modeli va dasturiy majmuasini ishlab chiqish bo‘yicha kognitiv yondashuvlarni ishlab chiqish va u asosida model, algoritm, diagramma, dasturiy komponentlar va amaliy tahlillar taqdim etilgan. Yurakning EEG signallari asosida aritmiya kasalligini aniqlash uchun kognitiv parametrlar (yosh, jins, kasb, jismoniy faollik va anamnez) bilan birga yurakning muhim 8 ta xususiyati o‘rganildi. EKG signallarining asosiy intervallari (RR, PR, QRS, QT) va yurak ritmidagi o‘zgarishlar HRV, ST segment, T va P to‘lqinlar orqali o‘rganildi. Ma’lumotlar Random Forest klassifikatori yordamida tahlil qilindi.