Ushbu maqolada harakatlanish hisobiga elektr energiyasi ishlab chiqarish texnologiyalari va ularning qo‘llanilish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Kinetik energiyani elektr energiyasiga aylantirishning asosiy usullari — piezoelektrik, magnit-induksiya va triboelektrik effektlar asosida ishlab chiqilgan tizimlar yoritib beriladi. Harakatdan energiya olishning zamonaviy amaliyotdagi misollari, ekologik afzalliklari va iqtisodiy samaradorligi ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, bu texnologiyaning barqaror energetika tizimlari rivojiga qo‘shadigan hissasi va istiqboldagi rivojlanish yo‘nalishlari haqida fikr yuritiladi.

Mazkur maqolada tijorat banklarida aktivlarning qadrsizlanishi tushunchasi, uning iqtisodiy mohiyati va bank faoliyatidagi ahamiyati yoritilgan. Aktivlarning qadrsizlanishi kredit portfeli, investitsiyalar, asosiy vositalar hamda nomoddiy aktivlar qiymatiga ta’sir etuvchi muhim omil sifatida ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot davomida xalqaro moliyaviy hisobot standartlari, xususan, IAS 36 va IFRS 9 talablarining milliy buxgalteriya amaliyotidagi qo‘llanishi tahlil qilingan. Shuningdek, O‘zbekiston tijorat banklari faoliyatida mavjud muammolar – aktivlar qiymatini baholashdagi cheklovlar, kutilayotgan kredit yo‘qotishlarini hisoblashdagi kamchiliklar hamda shaffoflik darajasining pastligi ko‘rsatib berilgan. Muallif tomonidan aktivlarning qadrsizlanishi hisobini takomillashtirish bo‘yicha bir qator takliflar ishlab chiqilgan: xalqaro standartlarga to‘liq o‘tish, zamonaviy statistik va matematik modellarni joriy etish, sun’iy intellekt asosidagi risk tahlili tizimlaridan foydalanish, moliyaviy hisobotlarda ma’lumotlarni kengroq ochib berish hamda bank xodimlarining malakasini oshirish. Tadqiqot natijalari banklarning moliyaviy barqarorligini ta’minlash, investorlar ishonchini mustahkamlash va xalqaro moliya bozorlariga integratsiyani jadallashtirishga xizmat qiladi.

Ushbu ilmiy maqolada zyudo sport turining tarixi, rivojlanish bosqichlari, texnika va taktik xususiyatlari, O‘zbekistonda keng yoyilishi, xalqaro yutuqlari hamda jismoniy tarbiya va sog‘lomlashtirishdagi o‘rni tahlil qilinadi. Maqolada sport nazariyasi va amaliyotidagi dolzarb masalalar, yoshlar tarbiyasida sportning o‘rni va zyudoning zamonaviy ahamiyati yoritilgan.

Mazkur maqolada zyudo sport turining shakllanishi, texnik va taktik uslublari, ularni o‘rgatish metodikasi hamda sportchilarning jismoniy va ruhiy tayyorgarligiga ta’siri ilmiy jihatdan tahlil qilinadi. Zyudoning asosiy texnik elementlari – yiqitish, ushlab turish, bo‘g‘ish va qaytarma usullar, ularning nazariy asoslari va amaliy ahamiyati bayon etilgan. Shuningdek, O‘zbekistonda zyudo sport turining rivojlanish bosqichlari va bugungi kundagi yutuqlari haqida ham ma’lumotlar keltirilgan.

Mazkur ilmiy maqolada tijorat banklari faoliyatida kredit riskining mohiyati, uni baholashning nazariy va amaliy asoslari hamda boshqarish mexanizmlarini takomillashtirish yo‘llari yoritiladi. Xalqaro moliya bozorlaridagi beqarorlik, milliy iqtisodiyotdagi islohotlar va raqamli transformatsiya jarayonlari sharoitida kredit riskini samarali boshqarish bank tizimining moliyaviy barqarorligi va barqaror rivojlanishini ta’minlovchi muhim omil sifatida ko‘rilmoqda. Maqolada kredit riskini baholashning an’anaviy va zamonaviy usullari – moliyaviy ko‘rsatkichlar tahlili, kredit skoring tizimlari, stress-test va ssenariy tahlillari hamda IFRS 9 asosida kutilayotgan kredit yo‘qotishlarini hisoblash mexanizmlari batafsil tahlil qilinadi. Shuningdek, Basel III talablariga mos risk-menejment tizimlari, kredit portfelini diversifikatsiya qilish, garov va kafolat mexanizmlarini kuchaytirish, raqamli texnologiyalarni risk monitoringida qo‘llashning samaradorligi o‘rganiladi.