Bul maqalada Qaraqalpaqstan ulıwma bilim beriw mekteplerinde oqıwshılardıń óz betinshe jumısların integraciyalıq qatnas arqalı shólkemlestiriw hám jetilistiriw máseleleri ilimiy-teoriyalıq hám ámeliy jaqtan sáwlelendirilgen. Izertlew predmeti sıpatında oqıwshılardıń óz betinshe bilim alıw iskerligin nátiyjeli shólkemlestiriw procesine tásir etetuǵın pánler aralıq integraciya mexanizmleri úyrenildi. Izertlew obyekti - Qaraqalpaqstan Respublikası ulıwma bilim beriw mekteplerindegi (7-9-klasslar) sabaq hám sabaqtan tısqarı bilimlendiriw procesi. Maqalada integraciyalıq qatnastıń teoriyalıq tiykarları, aldınǵı shet el hám milliy tájiriybeler, metodika hám pedagogikalıq texnologiyalar tallanıp, jergilikli (regionallıq) ózgesheliklerdi esapqa alǵan jaǵdayda model usınıs etildi.

Acrylamide is a chemical that forms naturally in starchy foods during high-heat cooking. Since it was first found in food in 2002, it has raised health concerns due to its probable classification as a human carcinogen and its potential effects on the nervous and reproductive systems. This article looks at where acrylamide comes from, its metabolic pathway, and what current science says about its health risks. It also offers practical tips for lowering acrylamide intake through changes in diet and lifestyle.

Ushbu tadqiqot oliy taʼlim muassasalarida (OTM) taʼlim loyihalarini boshqarish samaradorligini oshirish strategiyalarini oʻrganadi, bunda shu bilan birga ilgʻor xalqaro tajribaga asoslanadi. Tadqiqot resurs cheklovlari, noto'g'ri texnologik integratsiya, manfaatdor tomonlarning noto'g'ri taqsimlanishi kabi asosiy muammolar ko’rib chiqadi va bu esa loyihaning kechikishiga, byudjetning ortishiga va ixtiyoriy bo’lmagan natijalarga olib keladigan parchalangan boshqaruv yondashuvlari kabi asosiy muammolarni hal qiladi. 91 nafar ishtirokchi oʻrtasida soʻrov oʻtkazish, adabiyotlarni koʻrib chiqish va loyihalarni boshqarish tizimlarini qiyosiy tahlil qilish (masalan, PMBOK, Agile, PRINCE2) oʻz ichiga olgan aralash usullar yondashuvi orqali tadqiqot global va mahalliy miqyosda oliy taʼlim muassasalaridagi joriy amaliyotlarni baholaydi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, tuzilgan metodologiyalar, raqamli vositalar (masalan, O‘zbekistondagi HEMIS) va manfaatdor tomonlar hamkorligi resurslar taqsimotini optimallashtirish, samarasizliklarni kamaytirish va tashabbuslarni 2030 yilgacha bo‘lgan ta’lim strategiyasi kabi milliy islohotlar bilan uyg‘unlashtirish orqali loyiha muvaffaqiyatini oshirishi mumkin. Maqolada takroriy rejalashtirish va ma'lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilish kabi amaliy strategiyalar bilan bir qatorda loyihalarni boshqarish ko'nikmalarini majburiy o'qitish va samaradorlik ko'rsatkichlarini (KPI) qabul qilish kabi siyosat tavsiyalari taklif etiladi. Cheklovlar jug'rofiy yo'nalish va ma'lumotlarning mavjudligi, uzoq muddatli ta'sirlar va rivojlanayotgan texnologiyalar bo'yicha kelajakdagi tadqiqotlar uchun takliflarni o'z ichiga oladi. Oxir oqibat, tadqiqot yaxshi akademik natijalar va global raqobatbardoshlik uchun OTM boshqaruvini rivojlantirishga hissa qo'shadi.

Мазкур мақолада рус шарқшунос олимларининг асарлари Сурхон воҳаси тарихини ўрганишда муҳим манба сифатида таҳлил қилинади. ХIХ–ХХ аср бошларида Марказий Осиё, жумладан Сурхон воҳасида олиб борилган тадқиқотлар воҳанинг қадимий маданияти, археологияси, этнографияси ва тарихий жараёнларини ёритишда алоҳида ўрин тутади. Рус шарқшуносларининг илмий изланишлари Сурхон воҳасининг қадимий шаҳарларида топилган моддий маданият ёдгорликларини илмий муомалага киритишга хизмат қилган. Уларнинг асарлари бугунги кунда ҳам воҳанинг ижтимоий-сиёсий ҳаёти, халқ хўжалиги, аҳолининг турмуш тарзи ва тарихий тараққиёти ҳақида қимматли маълумот беради. Шунингдек, рус шарқшуносларининг илмий мероси Сурхон воҳаси тарихини ўрганишда ҳозирги замон тадқиқотчилари учун муҳим манбашунослик асоси ҳисобланади.

Мазкур мақолада Россия шарқшунослари томонидан Сурхон воҳаси моддий-маданий меросининг этник таҳлили ҳамда уларнинг шарқ манбашунослигидаги ўрни ёритилади. ХИХ–ХХ аср бошларида олиб борилган илмий тадқиқотлар Сурхон воҳасида яшаган қадимий аҳоли гуруҳларининг этник шаклланиш жараёнлари, турмуш тарзи ва моддий маданияти ҳақида муҳим маълумот беради. Рус шарқшунос олимларининг илмий изланишлари нафақат воҳанинг тарихий-этнографик манзарасини ойдинлаштирган, балки Шарқ манбашунослиги тараққиётига ҳам сезиларли ҳисса қўшган. Уларнинг асарлари Сурхон воҳасининг археологик ёдгорликлари, халқ хўжалиги, диний-маданий ҳаёти ҳамда халқнинг этник хусусиятларини ўрганишда муҳим манба сифатида қадрланади. Бугунги кунда ҳам бу илмий мерос Сурхон воҳаси тарихини ўрганишда манбашунослик асосларидан бири бўлиб хизмат қилмоқда.