Diabet mellitus – bu insulin yetishmovchiligi yoki organizm to‘qimalarining unga nisbatan sezuvchanligining pasayishi natijasida yuzaga keladigan surunkali metabolik kasallik bo‘lib, doimiy giperglikemiya bilan kechadi. Ushbu maqolada diabetning tasnifi, etiologiyasi, patogenezi, klinik ko‘rinishlari va asoratlari yoritilgan. Shuningdek, zamonaviy davolash yondashuvlari – insulin terapiyasi, og‘iz orqali qabul qilinadigan gipoglikemik dorilar, inkretin asosidagi terapiya, SGLT2 ingibitorlari va istiqbolli hujayra hamda gen terapiyalari haqida ma’lumot berilgan. Kasallikni boshqarishda hayot tarzini o‘zgartirish, parhez terapiyasi va profilaktika choralarining ahamiyati alohida ta’kidlangan.

Ushbu maqolada o‘pka alveolalarining gistologik tuzilishi, ularning hujayraviy tarkibi va gaz almashinuvidagi roli batafsil yoritilgan. Alveola devorining asosiy komponentlari — I va II tip pnevmositlar, surfaktant, interalveolyar septum va alveolyar makrofaglar morfologik nuqtai nazardan tahlil qilingan. Shuningdek, alveola va kapillyarlar o‘rtasidagi tuzilmaviy moslashuvlar hamda gaz almashinuvi mexanizmi izchil bayon etilgan. Mavzuning dolzarbligi, ayniqsa respirator kasalliklar, surfaktant yetishmovchiligi, emfizema va fibroz kabi klinik holatlarda alveolalarning buzilishi bilan bog‘liq patologiyalarni anglashda namoyon bo‘ladi.

Ushbu ilmiy maqolada tijorat banklari faoliyatida moliyaviy barqarorlik va iqtisodiy samaradorlikni aniqlovchi muhim ko‘rsatkichlar – foyda miqdori hamda rentabellik darajasi chuqur tahlil qilinadi. Ayniqsa, “Asakabank” ATB misolida 2020–2024-yillar davomida bankning sof foydasi, umumiy aktivlari, o‘z kapitali hamda rentabellik indikatorlari (ROA – aktivlar rentabelligi va ROE – o‘z kapital rentabelligi) asosida kompleks tahlil amalga oshirilgan. Tahlil natijalari “Asakabank” faoliyatida foyda ko‘rsatkichlarining izchil o‘sayotganini, bu esa moliyaviy boshqaruv samaradorligining ortib borayotganini ko‘rsatmoqda. Maqolada bank rentabelligini oshirishga doir takomillashtirish yo‘nalishlari sifatida: kredit portfelining diversifikatsiyasi, raqamli bank xizmatlaridan foydalangan holda xizmat turlarini kengaytirish, operatsion xarajatlarni optimallashtirish hamda risklarni boshqarish tizimini mustahkamlash kabi amaliy choralar ilgari suriladi. Shuningdek, tijorat banklari moliyaviy tahlilining zamonaviy usullari va rentabellikni baholashda qo‘llaniladigan iqtisodiy indikatorlarning amaliy ahamiyati yoritiladi.

Maqolada o‘zbek adabiy tilining rivojlanishi bilan bog‘liq dolzarb muammolar va ularni hal etish yo‘llari tahlil qilinadi. Adabiy tilning hozirgi bosqichda duch kelayotgan asosiy muammolari — so‘z boyligining yetarli darajada boyitilmasligi, lahjalar ta’sirining kuchayishi, globalizatsiya sharoitida rus va ingliz tilidan kirib kelayotgan so‘zlarning nazoratsiz qo‘llanishi, shuningdek, zamonaviy kommunikatsiya vositalarida adabiy me’yorlarga rioya qilinmaslik holatlari muhokama qilinadi.

Ushbu maqolada o‘quv markazi loyihalarini amalga oshirishda uchrashi mumkin bo‘lgan asosiy risk omillari va daromadlilikni aniqlovchi moliyaviy ko‘rsatkichlar tahlil qilinadi. Ta’lim xizmatlari sohasida xususiy sektorga oid loyihalarning samaradorligini baholashda risklarni aniqlash, ularni boshqarish strategiyalarini ishlab chiqish va iqtisodiy ko‘rsatkichlar asosida foyda prognozlarini tuzish muhim o‘rin tutadi. Tadqiqotda Net Present Value (NPV), Internal Rate of Return (IRR), Payback Period kabi moliyaviy baholash vositalari yordamida o‘quv markazining daromadlilik darajasi aniqlanadi. Shuningdek, mazkur loyihalar uchun xos bo‘lgan bozor, moliyaviy, operatsion va yuridik xavflar chuqur tahlil qilinadi. Maqola yakunida ushbu risklarni minimallashtirish bo‘yicha amaliy tavsiyalar beriladi.