Abstract. Ushbu maqolada energiya tizimlarida qayta tiklanuvchi manbalar ulushi ortib borayotgan sharoitda energiya balansini samarali boshqarish masalasi no-chiziqli dasturlash (NLP) asosida o‘rganildi. Quyosh panellari samaradorligi, invertorlarning foydali ish koeffitsienti, batareya akkumulyatorlarining degradatsiya jarayoni va elektr tarmoqlaridagi quvvat oqimlari fizik tabiatiga ko‘ra chiziqli bo‘lmagan munosabatlar orqali ifodalanadi. Shu sababli an’anaviy chiziqli modellar energiya tizimining real dinamikasini to‘liq aks ettira olmaydi. Maqolada NLP ning matematik asoslari, energiya tizimlari uchun maqsad funksiyasi va cheklovlar tuzilmasi, batareya degradatsiyasi, quyosh generatorlarining haroratga bog‘liq ishlab chiqarishi hamda quvvat oqimi tenglamalarini modellashtirish masalalari batafsil yoritildi. Tadqiqot natijalari NLP yondashuvi batareya resursini tejash, energiya yo‘qotishlarini minimallashtirish va tarmoq barqarorligini oshirish imkonini berishini ko‘rsatdi. NLP asosidagi optimallashtirish algoritmlari energiya tizimlarining iqtisodiy samaradorligini sezilarli oshirib, kelajakdagi aqlli energetika tizimlarida muhim o‘rin tutishi isbotlandi.