YADRO REAKSIYALARIDA KVANT VAQT O‘LCHOVLARINING REAKSIYA KINETIKASIGA TA’SIRINI TADQIQ ETISH

18.10.2025 "Modern Science and Research" xalqaro ilmiy jurnali 1 seriyasi. Volume 4 Issue 10

Abstract. Ushbu ishda yadro reaksiyalari kinetikasiga kvant vaqt o‘lchovlarining (o‘lchashning kuchi/tebratish chastotasi, detektorlar dead-time va gating parametrlari) ta’siri operatsion (POVM) va dinamik (Zeno/anti-Zeno) nuqtai nazardan o‘rganiladi. Teoretik jihatdan compound nucleus (Hauser–Feshbach), R-matritsa va Feshbach proyeksiya operator rasmida reaksiya tezliklari bilan survival ehtimoli o‘rtasidagi bog‘lanish chiqarilib, qisqa vaqt rejimida nostandart (no-ekspotsial) parchalanish va takroriy kuzatuv tufayli Zeno yoki anti-Zeno effektlarining paydo bo‘lish shartlari aniqlanadi. Eksperimental dizayn sifatida impulsli neytron nuri, tez taymlash (LaBr3:Ce) detektorlari va raqamli akvizitsiya asosida o‘lchash kuchini gating va trigging bilan boshqarish taklif etiladi. Natijalar reaksiya tezligining o‘lchov intervali bilan chiziqli-bo‘lmagan bog‘lanishini, shuningdek, detektor-induktsiyalangan bo‘rttirish/so‘ndirish mexanizmlarini ko‘rsatadi (2-rasm, 3-rasm). Ish yadro kinetikasida vaqt o‘lchovi parametrlari muhim boshqaruv tutqichi bo‘lishi mumkinligini namoyon etadi.

Keywords: kvant vaqt, Zeno/anti-Zeno, POVM, survival ehtimoli, Hauser–Feshbach, R-matritsa, Feshbach proyeksiyasi, gating/dead-time, tez taymlash, yadro reaksiyasi kinetikasi.


Telegram ZENODO OpenAire Copernicus Cyberleninka Google Scholar Impact Factor