Abstract. Ushbu maqolada rivojlangan davlatlar moliyaviy nazorati tizimining shakllanishi, tashkiliy-huquqiy asoslari va samarali faoliyat yuritish mexanizmlari tahlil qilingan. Xususan, AQSh, Germaniya, Buyuk Britaniya va Yaponiya misolida davlat moliyaviy nazoratining institutsional modeli, mustaqil audit organlarining vakolatlari hamda parlament oldida hisobdorlik tizimi o‘rganilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, rivojlangan mamlakatlarda moliyaviy nazorat tizimining asosiy ustunliklari shaffoflik, mustaqillik va jamoatchilik ishtirokiga asoslangan. Ushbu tajribalar O‘zbekiston moliyaviy nazorat tizimini modernizatsiya qilishda, xususan, davlat byudjeti ustidan parlament va jamoatchilik nazoratini kuchaytirishda, xalqaro standartlarni keng tatbiq etishda muhim ahamiyat kasb etadi.