YOLLANMA ASKARLIK VA YOLLANMA QO’SHINLARNING RIVOJLANISH BOSQICHLARI

17.04.2025 "Modern Science and Research" xalqaro ilmiy jurnali 1 seriyasi. Volume 4 Issue 4

Abstract. Maqolada yollanma askarlikning asosiy rivojlanish bosqichlaridagi roli tahlil qilinadi. Tarixiy misollar shuni ko‘rsatmoqdaki, birinchi bosqichda yollanma askarlik professional askarning paydo bo‘lishiga, serjant va ofitser kadrlarning shakllanishiga, taktika, strategiya, harbiy san’at va harbiy qurilish amaliyotining rivojlanishiga hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatgan. Birinchi bosqich oxiriga kelib, yollanma askarlik XXI asrda armiyani to‘ldirishning keng tarqalgan usullaridan biriga - shartnoma asosidagi xizmatga aylangani qayd etiladi. Yevropa davlatlari shakllanishining dastlabki davrida, bu davlatlarning byudjeti o‘z muntazam qurolli kuchlarini saqlashga imkon bergunga qadar, yollanma armiyalar eng ko‘p talab qilingan, degan xulosaga kelish mumkin. O‘z taraqqiyotining ikkinchi bosqichida, XX asr o‘rtalarida yollanma askarlikning ma’lum darajada qayta jonlanishi yuz bergani kuzatilgan. Bu holat asosan sovuq urush davri va mustamlakachilik tizimining parchalanishi jarayonida G‘arb davlatlarining ta’sir doiralari kengaytirish uchun kurashi bilan bog‘liq bo’lgan. Xususiy harbiy kompaniyalar (Private Military Companies) va maxsus xizmatlar o‘rtasidagi uzviy aloqa aynan shu davrda namoyon bo‘lganini ta’kidlash mumkin. AQShning xususiy harbiy kompaniyalar ko‘rinishidagi yollanma askarlikni yanada rivojlantirish va uni tashqi siyosat vositalaridan biriga aylantirishdagi yetakchi rolini ham ko‘rib chiqamiz. Maqolada Xususiy harbiy kompaniyalar sonining o‘sish tendensiyalari va ularning yirik korporatsiyalarga birlashishi globallashuv jarayonlari hamda davlatning an’anaviy vazifalarining bir qismini xususiy biznesga o‘tkazish jarayoni boshlanishi bilan o‘zaro bog‘liqligi ta’kidlangan. Xususiy harbiy kompaniyalarga ham davlatlar, ham transmilliy biznes tuzilmalari qiziqish bildirmoqda, degan xulosaga kelish mumkin. Xususiy harbiy kompaniyalar faoliyatini davlat tomonidan qonuniylashtirish natijasida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan salbiy oqibatlar va ushbu salbiy oqibatlarning oldini olish uchun zarur shart-sharoitlar haqidagi xulosalar asoslab berilgan.

Keywords: xususiy harbiy kompaniyalar, peltastlar, loxoslar, yollanish.


Telegram ZENODO OpenAire Copernicus Cyberleninka Google Scholar Impact Factor