Abstract. Hozirgi tilshunoslikda tilning alohida yirik birligi (supersintaktik birlik) matn tilshunosligi deb ataladigan sohaning markaziy ob’ekti sifatida ilmiy tahlil qilinmoqda. Keyingi yillarda matnli aloqa ham maxsus ilmiy nuqtai nazardan o‘rganilmoqda. Matnni ilmiy nuqtai nazardan o‘rganishda uni so‘z birikmasi va gapdan farqlash muhim bo‘lib, matnning o‘ziga xos kategoriyalari, qonuniyatlari borligi aytiladi. Tilshunos olim I.Rasulovning taʼkidlashicha, gap oʻzaro sintaktik vositalar orqali bogʻlangan gaplar yigʻindisidan iborat yirik birlikdan tashkil topgan sintaktik birlikdir. Shunda fikr nutqqa qaraganda bir oz to'liqroq bo'ladi. Hozirgi vaqtda matnlarning turlari va ularning xarakterli belgilarini aniqlash davom etmoqda. Matnning ma’lumot beruvchi, erkin yoki murakkab sintaktik birlikdan tuzilganligi, matn qismlari o‘rtasida mazmunli va sintaktik bog‘lanishning mavjudligi, fazoviy va zamon uyg‘unligi, izchillik va to‘liqlik, umumiy mavzuning mavjudligi kabi xususiyatlarni tushunamiz. Matn shunday belgilarni birlashtirgan kompozitsion kommunikativ-sintaktik shaxs hisoblanadi.